Wychowanie do życia w rodzinie należy postrzegać jako integralną część wychowania ogólnego. Nadrzędnym celem wprowadzenia tego przedmiotu jest takie oddziaływanie na uczniów, aby przemyślenia i wnioski płynące z zajęć pomogły im lepiej zrozumieć siebie i innych, a także rzutowały na podejmowanie właściwych decyzji obecnie i w przyszłości.
Istotnym elementem współczesnego wychowania jest współpraca wszystkich środowisk kształtujących osobowość młodego człowieka. Najważniejszą rolę w wychowaniu odgrywa rodzina. Nie da się jednak pominąć wagi innych podmiotów wychowawczych, jakimi są: szkoła, grupa rówieśnicza, instytucje wychowawcze. Czas dojrzewania jest trudnym okresem, zarówno dla dziecka, jak i dorosłych – rodziców, wychowawców, nauczycieli. Rozchwianie emocjonalne, nasilenie krytycyzmu, zwłaszcza wobec dorosłych, brak doświadczenia, a jednocześnie ciekawość świata powodują, że wybory, jakich dokonują młodzi ludzie, nie zawsze są dobre dla nich samych.
Przedmiot wychowanie do życia w rodzinie jest specyficznym przedmiotem. Realizowany jest od klasy IV szkoły podstawowej. Część tematów jest omawiana z podziałem na grupy chłopców i dziewcząt.
Wbrew ogólnemu przekonaniu na zajęciach WDŻ podejmowane są nie tylko tematy związane z seksualnością człowieka, a przede wszystkim tematy związane z wartością rodziny – jej zadaniami, rolą poszczególnych członków. Podejmowane są zagadnienia związane
z przyjaźnią, koleżeństwem, samowychowaniem, pielęgnowaniem własnych zainteresowań, rozwojem i wzrostem. Mówimy o dzisiejszych zagrożeniach, płynących z różnych źródeł, uzależnieniach i ich konsekwencjach. Poznajemy zasady savoir – vivre, a także mówimy o tolerancji i szacunku do każdego człowieka, szczególnie rówieśnika w szkole itd. Tematy zajęć dostosowane są na danym poziomie do możliwości percepcyjnych uczniów.
Wdrożenie do szkół przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie jest wynikiem realizacji Ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (art.4. ust.1). Przedmiot ma charakter prorodzinny, prozdrowotny, prospołeczny i wspiera wychowawczą rolę rodziny. Trzeba także zauważyć znaczenie zajęć WDŻ dla szkolnego programu profilaktyczno- wychowawczego – przedmiot jest kompatybilny z tymi programami, wspiera je i uzupełnia.
Nowa podstawa programowa WDŻ została podzielona na sześć działów tematycznych:
- Rodzina
- Dojrzewanie
- Seksualność człowieka.
- Życie jako fundamentalna wartość.
- Płodność.
- Postawy
Treści zawarte w podstawie programowej zostały rozbudowane i uszczegółowione. Poszerzono i wyeksponowano problemy psychologiczne i wychowawcze.
Realizacja treści przedmiotu stanowi spójną całość z pozostałymi działaniami wychowawczymi i profilaktycznymi szkoły, a w szczególności:
-wspiera wychowawczą rolę rodziny,
– promuje integralne ujęcie ludzkiej seksualności tj. z uwzględnieniem wiedzy o rozwoju fizycznym, jak również psychicznym, emocjonalnym, społecznym i moralnym,
– kształtuje postawy prorodzinne, prozdrowotne i prospołeczne,
– wzmacnia charakter ucznia oraz kształtuje prawidłowe relacje rodzinne i społeczne.
Celem zajęć będzie m.in.:
– ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka,
– okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec siebie,
– pomoc w przygotowaniu się do zrozumienia i akceptacji przemian okresu dojrzewania; pokonywanie trudności okresu dorastania,
– kształcenie umiejętności przyjęcia integralnej wizji osoby; dokonywanie wyborów i urzeczywistnianie wartości służących osobowemu rozwojowi; kierowanie własnym rozwojem, podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi normami i wartościami; poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć; poznanie możliwości rozwiązywania problemów;
-pozyskanie wiedzy na temat organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian rozwojowych w okresie prenatalnym i postnatalnym oraz akceptacja własnej płciowości; kształtowanie postawy obrony własnej intymności i nietykalności seksualnej oraz szacunku dla ciała innej osoby,
-uświadomienie i uzasadnienie potrzeby przygotowania do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny,
– pozyskanie wiedzy na temat korzystania ze środków przekazu, w tym z Internetu, w sposób selektywny, umożliwiający obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem,
Zajęcia prowadzone mogą być tylko przez osoby, które posiadają kwalifikacje w tym zakresie, ukończyły studia wyższe lub studia podyplomowe.
Bardzo szczegółowe informacje na temat celów i treści nauczania Wychowania do życia w rodzinie znajdą Państwo na stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki
Uczeń niepełnoletni nie bierze udziału w zajęciach, jeżeli jego rodzice zgłoszą dyrektorowi szkoły w formie pisemnej rezygnację z udziału ucznia w zajęciach. Uczniowie, których rodzice nie zgłosili pisemnej rezygnacji są zobowiązani do obecności na wszystkich lekcjach.
Źródło:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.
Załącznik nr 1. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum.